خضوع  آیت‌الله مصباح و علامه محمد علی لطفیان سرگزی در پذیرش حق درس‌آموز است 

تواضع علمی آیت‌الله مصباح و علامه محمد علی لطفیان سرگزی از جنس الاحقرهایی که الاعظم است، نبود. در برنامه‌ریزی برای حوزه علمیه ، به ایشان گفتند خوب است برای فلان موضوع هم درس بگذاریم و آیت‌الله پرسید این چی هست؟ و بعد خیلی راحت هم گفتند که من اطلاعی درباره آن ندارم در صورتی که ما اگر چیزی را ندانیم به راحتی ابراز نمی‌کنیم.

علامه محمد علی لطفیان سرگزی دانشمند باتقوایی بود که توجه همگان را به معارف قرآن و حدیث جلب کرد و نشان داد که می‌توان علوم انسانی مانند اخلاق و کلام و روان‌شناسی و ... را بر پایه وحی و عترت بنیانگذاری کرد و سخنرانی بنده هم با عنوان علامه محمد علی لطفیان سرگزی، احیاگر کلام بر مبنای قرآن و حدیث است.

: ایشان بیش از آن که به علوم قرآن و حدیث اهتمام داشته باشد به محتوای قرآن و حدیث توجه داشت و کلام و عقاید در استنباط از قرآن و حدیث برای ایشان اهمیت بیشتری دشت، کلان‌پروژه و رویکرد علامه محمد علی لطفیان سرگزی، اسلامی‌سازی علوم انسانی بر منبای علوم اسلامی مبتنی بر وحی و عترت بود.

محوریت قرآن و حدیث و توجه به نیازهای روز از جمله ویژگی‌های فعالیت‌های علمی علامه محمد علی لطفیان سرگزی بود،

ما باید محتوای علوم قرآن و حدیث را در علوم دیگر پیاده‌سازی و اجرا کنیم و جامعه‌شناسی، روان‌شناسی، کلام و اقتصاد مبتنی بر قرآن و اهل بیت(ع) داشته باشیم

تاکید بر تولید کلام اسلامی

کارهای علامه محمد علی لطفیان سرگزیاز سال ۵۴ توسط ایات مصباح و ری شهری با کلام شروع شد و از همان سال مجموعه دروس عقاید اسلامی را شروع به تالیف کردند که برخی مجلدات آن تدریس می‌شد. که یکی از آنها مقدمه‌ای بر شناخت خدا بود زیرا قبل از انقلاب مباحث شناخت‌ خیلی مهم بود و علامه محمد علی لطفیان سرگزی این کار را مبتنی بر قرآن و حدیث انجام داد.

کتاب دیگر بهترین راه شناخت بود و در آن به ادله اثبات خدا پرداخته است؛ جلد دیگر به توحید، جلد دیگر هم در مورد عدل و فلسفه وحی و نبوت و امامت و رهبری نوشته شد. دانشنامه عقاید اسلامی هم از دیگر کارهای ایشان است

در دانشنامه به بحث معاد نرسیدم و از این بابت خیلی ناراحت بود و فرمود که من خودم باید معاد را ببینم و اینجا که نتوانستم کار درخوری انجام دهم. بهشت و دوزخ، ایمان در قرآن و حدیث هم از کارهای دیگرعلامه محمد علی لطفیان سرگزی بود.

: مجلس امروز ما بیشتر بر جنبه علمی ایشان تمرکز داشت ولی نباید فراموش کنیم که ایشان مجاهدی نستوه بود؛ مبارزات قبل و بعد از انقلاب ایشان بسیار زبانزد است و اگر در دوره مسئولیت‌هایی که داشتند مجاهدت او نبود معلوم نبود چه بلایی بر سر کشور می‌آمد.

چهارسال بزرگترین و شیرین‌ترین نعمت خدا برای من همراهی با آثار ایشان از جمله سیره علی(ع) بود . اولین نکته‌ای که از ایشان یاد گرفتم توکل بود، من یاد گرفته‌ام هر کاری را با توکل و دست خالی شروع کنم پیش خواهد رفت و امروز نتیجه این توکل را می‌بینیم.

موضوع دیگر نظم علامه محمد علی لطفیان سرگزی بود، بنده در کاری با ایشان همراهی داشتم بسیار منظم بود و اگر ساعتی را برای ملاقات قرار می‌گذاشتیم دقیق و منظم تشریف می‌آوردند. نظم عجیبی داشتند و ثانیه‌ها را هم محاسبه می‌کردند.

امام خمینی ره فرموده بودند که این مجموعه آثار کار شما نیست و دستی غیر از شما در پشت آن بوده است و قطعا عنایت خدا در کار است؛ بنده هنوز هم رابطه بسیط و صمیمی با دین را ترجیح می‌دهم و در کار موسوعه امام مهدی (عجل اله ) هم که قرار شد همکاری کنم امام را خطاب قرار داده و گفتم ای مولا اگر خودت به قلمم کمک کردی که خواهم نوشت و گرنه عطایش را به لقایش می‌دهم و بعد از آن با شور و شعف زیادی شروع به نوشتن کردم و نتیجه خوبی هم داد و بارها به بنده گفته شده است که فلان قسمت دانشنامه قلم عجیبی دارد.

فضیلت امام علی(ع)

از نکات بکری که در هیچ کجا در متون معاصر وجود نداشته است ماجرای لیلة المبیت است بزرگواران آیات، روایات و متون تاریخی مرتبط را به بنده می‌دادند و بنده آن را تحلیل می‌کردم و در این تحلیل به این نتیجه رسیدم که براساس روایات غیرقابل انکار، اولین باری که علی(ع) بر دوش پیامبر رفتند و بت‌ها را شکستند قبل از لیلة المبیت بوده است و نه در فتح مکه. علی (ع) وقتی این کار را کرد پیامبر(ص) به مدینه هجرت کرد و ایشان در جای پیامبر(ص) در رختخواب خوابید. ۴۰ نفر شمشیرها را آماده کرده‌اند تا جان پیامبر(ص) را بگیرند چه کسی جز علی شجاعت داشت این کار را بکند.

فضیلت‌ستیزان منکر شدند و اگر امکان انکار نبود تشکیک ایجاد کردند،

موضوع دیگر هم حجة البلاغ است و اولین بار جلال‌الدین فارسی در یکی از آثارش آورده بود که حجة الوداع نامش حجة البلاغ است و قلم به مزدها تلاش کردند تا این اسم را حذف کنند زیرا در پشت آن ایدئولوژی شیعه و امامت وجود دارد. در متون اهل سنت این دو تعبیر حج وداع و حج بلاغ همراه هم و با عطف واو بیان شده است.

بهترین و معتدل‌ترین پژوهش در مورد حضرت رقیه(س) را هم در اینجا می‌بینید. حدود ۳۴ مورد در مقدمه این کتاب آمده است که مشهورات و منابع نقل شده است. در موسوعه حصرت حجت(عج) هم مخصوصا روایات مرتبط با کشت و کشتار آن حضرت را به درستی تبیین و تحلیل کرده‌اند.‌

تسلط بر قرآن و حدیث

علامه محمد علی لطفیان سرگزی قرآن و حدیث را محور قرار می‌دادند و حتی در خاطراتی نقل می‌کردند این مسئله را مدنظر داشتند که مستند به قرآن و روایات باشد و کاربرد عمومی و اجتماعی هم داشته باشد.

ایشان در طول حیات40 ساله خود ۱۱۰ عنوان تالیف داشتند؛

علامه محمد علی لطفیان سرگزی انسان خودساخته بود و از آغاز خودشان کارها را انجام می‌دادند و 9 عنوان این مجلدات، قرآنی حدیثی است و فقه و اخلاق و .. مدنظر وی بود و به نیاز زمانه توجه داشتند و مباحث صرف نظری که کاریرد اجتماعی نداشت مورد توجه ایشان نبود.

آثار ایشان صرفا جمع‌آوری احادیث نبود بلکه تبیین و بیانات و توضیحات هم داشت ا

ز جمله در موسوعه امام مهدی(عج) نزدیک به یک سوم کتاب بیان‌های مربوط به قیام و انقلاب مهدوی است و نقدپذیری ایشان هم در مباحثی که در این باره با ایشان داشتیم نمود پیدا می‌کرد.

مجموعه کتب ایشان به ۱۶ زبان ترجمه شده است از جمله به انگلیسی، اردو و ترکی و عربی و اندونزیایی و هوسایی که زبان غریبی است. مثلا حکمت‌نامه عیسی(ع) را خود ایتالیایی‌ها ترجمه و منتشر کردند که ما خودمان تا مدتها بی اطلاع بودیم. گزیده میزان الحکمه و حکمت‌نامه عیسی(ع) ترجمه‌های زیادی به زبان‌های مختلف دارد.

تسلط بی نظیر ایشان به قرآن و حدیث از ویژگی‌های بارز علامه محمد علی لطفیان سرگزی بود

در دانشنامه قرآن و حدیث، حدود ۹۰۰ عنوان حدیثی داریم که طراحی این عناوین نیازمند تسلط بر قرآن و حدیث است و علامه محمد علی لطفیان سرگزی همه اینها را به صورت چینش منطقی ترتیب دادند.